Willem Marinus Dudok

Willem Marinus Dudok (1884-1974) is architect en stedenbouwkundige. Hij bouwt veel in Hilversum: naast het beroemde Raadhuis maakt hij voor de gemeente Hilversum nog 75 andere ontwerpen. Zijn stijl is moeilijk onder één noemer te brengen: hij wordt zowel beinvloed door H.P. Berlage en Frank Lloyd Wright, als door De Stijl en de Amsterdamse School.  

Dudok volgt een opleiding aan de Militaire Academie in Breda. Na zijn overplaatsing naar de Staf der Genie in Amsterdam wordt hij belast met verbouwingen van bestaande gebouwen en fortenbouw in De Beemster. Hier kan hij zijn kennis van mechanica en betonbouw vergroten. In de avonduren houdt hij zich bezig met de esthetische kant van architectuur en oefent hij in het schetsen en ontwerpen van villa’s en kazernes in de trant van zijn grote voorbeeld, architect H.P. Berlage.

Zijn militaire loopbaan schenkt hem weinig voldoening. In 1913 kan hij aan de slag als ingenieur en plaatsvervangend directeur Gemeentewerken in Leiden. In deze periode realiseert hij samen met J.J.P. Oud het Gebouw Leids Dagblad (1916-1917) en een complex arbeiderswoningen in Leiderdorp. In 1915 krijgt hij een betrekking als directeur Publieke Werken in Hilversum. In de periode tot 1954 zet hij zijn architectonisch stempel op deze stad. Hij is verantwoordelijk voor twee dozijn woonwijken, negentien schoolgebouwen, bruggen, stedenbouwkundige plannen en vele gemeentelijke gebouwen, zoals een sportpark, een begraafplaats en een badhuis. 

Imposant hoogtepunt van deze bouwproductie is het raadhuis (1924-1931) van Hilversum. In zijn eerste ambtsmaand levert Dudok nog een traditioneel ontwerp, maar zijn definitieve versie kenmerkt zich door een zorgvuldige, asymmetrische groepering van horizontale en verticale kubistische bouwmassa’s. Het interieur ontwerpt hij ook: de tegelwanden, de vloeren, de meubels en zelfs gebruiksvoorwerpen zoals de voorzittershamer van de burgemeester.

Naast zijn dienstverband bij Publieke Werken van Hilversum is Dudok ook werkzaam als particulier architect. Buiten de landsgrenzen ontwerpt hij het Pavillon Néerlandais (1927-1938) in Parijs en de 'Gardenhouse and Lighthouse Cinemas' (1936-1938), een amusementscentrum met twee bioscopen en een hotel in het Brits-Indische Calcutta.

In Rotterdam realiseert Dudok twee opmerkelijke gebouwen als afsluiting van de Coolsingel: het Erasmushuis uit 1939 en de Bijenkorf uit 1930. Een gedeelte van de Bijenkorf wordt verwoest tijdens het bombardement, het deel dat overeind blijft moet wijken in het nieuwe Basisplan. Als de nieuwe Bijenkorf van Breuer in 1957 klaar is wordt het restant gesloopt. Een derde Dudok aan de Coolsingel komt er niet. In de prijsvraag voor een Beursgebouw (1926-1929) wordt Dudok in de tweede ronde verslagen door J.F. Staal.

Na de Tweede Wereldoorlog werkt Dudok aan het Structuurplan voor Groot 's-Gravenhage (1949) en bouwt hij onder andere het hoofdkantoor voor Hoogovens (1947-1951) in Velsen. Dudok overlijdt in 1974, bijna 90 jaar oud.